Μεταβατική περίοδος προς μηδενικές εκπομπές: Μια οικονομικά βιώσιμη λύση για την Ευρώπη με στρατηγική ηλεκτροποίηση και καινοτομία.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή της ενεργειακής της μετάβασης. Η ενεργειακή κρίση του 2022 άφησε βαθιά ίχνη, με τα υψηλά κόστη ενέργειας να ασκούν πίεση τόσο στις βιομηχανίες όσο και στα νοικοκυριά.
Καθώς προσπαθούμε να επιτύχουμε μηδενικές εκπομπές έως το 2050, η πρόκληση της επένδυσης είναι τεράστια. Στο επόμενο δεκαετία, απαιτούνται επενδύσεις ύψους 6,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ στο ενεργειακό σύστημα για την επίτευξη των στόχων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η κοινωνία εκφράζει αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με την οικονομική δυνατότητα της ενεργειακής μετάβασης, καθώς και για άλλες οικονομικές πιέσεις όπως η ασφάλεια, η άμυνα και οι δασμοί.
Ωστόσο, υπάρχει μια πραγματική δυνατότητα για μηδενικές εκπομπές χωρίς υπερβολικό οικονομικό κόστος. Μια πραγματιστική προσέγγιση μπορεί να εξασφαλίσει τη σταθερότητα της οικονομίας και τη δημόσια υποστήριξη.
Για να επιτευχθεί η μέγιστη μείωση των εκπομπών ανά ευρώ που δαπανάται, είναι σημαντικό να δοθούν προτεραιότητες στις προσπάθειες αποκαρβονικοποίησης με βάση το κόστος μείωσης των εκπομπών.
Αυτό περιλαμβάνει την επιτάχυνση της ανάπτυξης ηλεκτροποιημένων λύσεων και τη στρατηγική προσαρμογή του ρόλου, του χρονικού πλαισίου και της ανάπτυξης των πιο δαπανηρών μέτρων αποκαρβονικοποίησης.
Η εστίαση στη μείωση των επιδοτήσεων και η υποστήριξη όπου είναι πιο απαραίτητη μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών αποκαρβονικοποίησης.
Παρόλο που το συνολικό κόστος του ενεργειακού συστήματος αναμένεται να αυξηθεί, η διπλασιασμένη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας λόγω ηλεκτροποίησης θα μπορούσε να διαμοιράσει αυτά τα κόστη σε ευρύτερη βάση. Ως αποτέλεσμα, το ειδικό κόστος του ενεργειακού συστήματος θα μειωθεί κατά 20% έως το 2050.
Εάν προσθέσουμε την απόλυτη ενέργεια που εξοικονομείται με τη μετάβαση σε ηλεκτρικό εξοπλισμό, είναι σαφές ότι παρά τις μεγάλες επενδύσεις, η μετάβαση δεν θα οδηγήσει σε αυξημένα κόστη, αλλά σε σταθερές και μειούμενες τιμολογιακές χρεώσεις.
Πάνω από 1,5 τρισεκατομμύριο ευρώ σε συστημικά κόστη θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν έως το 2050—το οποίο αντιστοιχεί σε μέσο όρο 300 ευρώ ετησίως ανά νοικοκυριό στην ΕΕ. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται δράση.
Αυτό περιλαμβάνει την επανεκτίμηση των προτεραιοτήτων της μετάβασης, την κλιμάκωση του ενεργειακού συστήματος με βάση τη ζήτηση, τον σχεδιασμό ψηφιοποιημένων υποδομών και την ενίσχυση της εγχώριας καινοτομίας.
Για να αποκαλυφθούν τα πραγματικά οφέλη της ηλεκτροποίησης, οι φόροι θα πρέπει να μειωθούν και οι εισφορές να καταργηθούν. Αυτό θα ωφελήσει όλους τους καταναλωτές, θα μειώσει την ανάγκη για άμεσες επιδοτήσεις και θα ανακουφίσει την πίεση στις τιμές του άνθρακα.
Η ηλεκτροποίηση είναι η πιο οικονομικά αποδοτική επιλογή για το 80% της ενεργειακής μετάβασης. Η ηλεκτροποίηση της θέρμανσης και των μεταφορών θα αυξήσει τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ κατά 30% έως το 2035.
Ενώ τεχνολογίες όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και οι αντλίες θερμότητας πλησιάζουν την οικονομική βιωσιμότητα, τα κίνητρα πρέπει να συνεχίσουν να ωθούν τα ποσοστά υιοθέτησης πέρα από τα κρίσιμα σημεία.
Ομοίως, οι βιομηχανίες που βρίσκονται σε μετασχηματισμό θα χρειαστούν στοχευμένη υποστήριξη για να διατηρήσουν την ορμή κατά τη διάρκεια των φάσεων μετάβασης.
Παρόλο που η μετάβαση στηρίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια, το φορολογικό της βάρος είναι σχεδόν τρεις φορές υψηλότερο από αυτό του φυσικού αερίου.
Οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις των σύγχρονων και ανθεκτικών δικτύων είναι γνωστές. Οι ανταγωνιστικές αποδόσεις θα προσελκύσουν ιδιωτικό κεφάλαιο για τη χρηματοδότηση της επέκτασης των υποδομών δικτύου στην Ευρώπη.
Αυτό είναι καθοριστικής σημασίας για να αξιοποιηθούν τα οφέλη της ηλιακής και αιολικής ενέργειας και της νέας ζήτησης. Ένα ψηφιοποιημένο δίκτυο θα ενσωματώσει την ευελιξία της πλευράς της ζήτησης, η οποία είναι απαραίτητη για ένα αποτελεσματικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές.
Αυτό μόνο του μπορεί να αντικαταστήσει έως και 240 GW εφεδρικής ισχύος και να εξοικονομήσει 40 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2050.
Η συγχρονισμένη ανάπτυξη μέσω της βέλτιστης τοποθέτησης και συνύπαρξης διασφαλίζει ότι η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ευθυγραμμίζεται με την επέκταση του δικτύου και ελαχιστοποιούνται οι επιδοτήσεις.
Για να αντιμετωπιστεί η πιο αργή από το αναμενόμενο ανάπτυξη του υδρογόνου λόγω υψηλού κόστους, είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί το σύστημα στη ζήτηση.
Με τη βελτιστοποίηση των λύσεων αποκαρβονικοποίησης, μπορούμε να καθυστερήσουμε την ανάπτυξη και να αναβάλουμε μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές, εξοικονομώντας σχεδόν 200 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030.
Η οικονομική δυνατότητα της τελικής φάσης δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά στις σημερινές τεχνολογίες.
Ιστορικά, η Ευρώπη ήταν κοιτίδα καινοτομίας, πρωτοπορώντας σε πολλές βιομηχανικές και επιστημονικές ανακαλύψεις. Πρέπει να αποκαταστήσουμε αυτό το πνεύμα.
Πιο αποδοτικές ανανεώσιμες πηγές, φθηνή παραγωγή καθαρού θερμότητας και φθηνότερη παραγωγή υδρογόνου και απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα θα είναι καθοριστικοί παράγοντες.
Η επίτευξη αυτού απαιτεί πρώιμες επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη και στρατηγικές για την προσέλκυση περισσότερου επενδυτικού κεφαλαίου, ενθαρρύνοντας τις ανακαλύψεις που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να ηγηθεί στην ενεργειακή καινοτομία.
Μια προσιτή ενεργειακή μετάβαση δεν είναι μόνο εφικτή—είναι απαραίτητη για την ενεργειακή ασφάλεια και την μακροπρόθεσμη ευημερία της Ευρώπης.
Το παιχνίδι της ενεργειακής μετάβασης χρειάζεται έναν καλά δομημένο κανόνα. Οι πολιτικοί πρέπει να ενεργήσουν αποφασιστικά για να διορθώσουν την πορεία.
Η Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία και το Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια αποτελούν τη βάση για ισορροπημένες πολιτικές αποφάσεις, μέσω των οποίων η Ευρώπη μπορεί να σταθεροποιήσει το κόστος ενέργειας, να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και να καθιερωθεί ως παγκόσμιος ηγέτης σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.
